Maqedonia, e cila prej një kohe të gjatë përballet me krizë politike, edhe një herë u bë temë e përfolur pas ngjarjeve që ndodhën ditën e djeshme me zgjedhjen e kryetarit të Kuvendit, shkruan Anadolu Agency (AA).
Edhe pse me ndërmjetësim të BE-së ishte arritur marrëveshje për të shkuar në zgjedhje të parakohshme për t'i dhënë fund krizës politike, zgjedhjet që u mbajtën më 11 dhjetor nuk krijuan zgjidhje. Fakti që asnjë parti nuk arriti shumicën për të formuar qeverinë e vetme, ishte lajmëtar i krizës së re.
Në Kuvendin me 120 ulëse, VMRO-DPMNE-ja arriti të sigurojë 51 ulëse, Lidhja Social Demokrate e Maqedonisë (LSDM) 49, Bashkimi Demokratik për Integrim (BDI) 10, Lëvizja BESA 5, Aleanca për Shqiptarët 3 dhe Partia Demokratike Shqiptare (PDSH) 2 ulëse.
Presidenti i shtetit Gjorge Ivanov fillimisht i dha mandatin kreut të VMRO-DPMNE-së Nikola Gruevski, i cili nuk arriti të formojë qeverinë në afatin e paraparë ligjor.
Mosmarrëveshja e Gruevskit me partitë shqiptare, hapi rrugën e LSDM-së për formimin e qeverisë. Zaev, u dakordua për formimin e qeverisë me tre partitë shqiptare të përfaqësura në Parlament që nënshkruan deklaratën e përbashkët. Edhe Zaev i paraqiti Ivanovit nënshkrimet e deputetëve si dëshmi se ka arritur shumicën parlamentare, por Ivanov nuk ia dha mandatin për të formuar qeverinë.
Mosdhënia e mandatit Zaevit për të formuar qeverinë, thelloi edhe më shumë krizën politike. Ivanov mbronte qëndrimin se platforma e përbashkët e partive shqiptare është "e importuar" dhe në kundërshtim me kushtetutën, ndërkohë që nga VMRO-DPMNE filluan të kërkojnë zgjedhje të reja të parakohshme.
Nga ana tjetër, marrëveshja e Zaevit me partitë shqiptare të cilat parashtruan kërkesa për disa të drejta, përfshirë edhe pranimin e gjuhës shqipe si gjuhë zyrtare në tërë territorin e Maqedonisë, u protestua me ditë nga simpatizantë të VMRO-DPMNE-së.
Situata u tensionua pas zgjedhjes së kryetarit të Kuvendit
Deputetët u mblodhën në Kuvend në seancën konstituive për të zgjedhur kryetarin e tij, por votimi i tij nuk arrihej për shkak të debateve të deputetëve të VMRO-DPMNE-së. Megjithatë, mbrëmë në Kuvend ndodhi ngritje e tensioneve.
Në seancën në Kuvend, partitë politike të shumicës parlamentare të kryesuara nga LSDM u ngritën në këmbë për të kërkuar kalimin në pikën e zgjedhjes së kryetarit të Kuvendit. Deputetët reaguan ndaj deputetëve të VMRO-DPMNE-së të cilët përpiqeshin të pengonin zgjedhjen e kryetarit, duke kërkuar nga ta që të braktisin Kuvendin dhe duke pohuar se edhe pa ta kanë shumicën dhe në këtë mënyrë mund të zgjedhin kryetarin.
Ndërkaq, deputetët e VMRO-DPMNE-së theksuan se ky hap është në kundërshtim me ligjet, duke u ngritur në këmbë për ta interpretuar himnin e Maqedonisë. Menjëherë pas kësaj, deputeti i Lëvizjes BESA, Zeqirija Ibrahimi doli në foltoren e Kuvendit dhe këndoi himnin shqiptar.
Pas ngritjes së tensioneve, u theksua se seanca shtyhet për ditën e nesërme (sot).
Edhe krahas shtyrjes së seancës, shumica parlamentare zgjodhi Talat Xhaferin nga radhët e BDI-së si kryetar të ri të Kuvendit.
Me shpalljen e Xhaferit - ish-komandant i Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare (UÇK) dhe ish-ministër i Mbrojtjes - për kryetar të ri të Kuvendit, simpatizantët e VMRO-DPMNE-së u mblodhën para Kuvendit dhe filluan të protestojnë.
Teksa protestat vazhdonin, një grup i maskuar u pa duke hyrë në Kuvend. Grupi i maskuar, sulmoi dhe lëndoi dhe mori peng për një kohë të gjatë shumë deputetë, në mesin e të cilëve ndodhej edhe lideri i LSDM-së, Zoran Zaev. Në mesin e atyre që mbetën të prekur nga dhuna ishte deputeti i Aleancës për Shqiptarët, Ziadin Sela, teksa edhe deputetja e LSDM-së Radmila Shekerinska ishte në mesin e deputetëve të sulmuar.
100 persona kërkuan ndihmë në spitale
Sipas deklaratës së Ministrisë së Punëve të Brendshme, gjithsej 100 persona kanë kërkuar ndihmë mjekësore nga siptalet, përfshirë tre deputetë dhe 22 policë.
Kuvendi u zbraz tërësisht pas një pritjeje prej afërsisht gjashtë orësh, ndërsa kohë pas kohe jashtë Kuvendit u dëgjuan shok bomba.
Në ndërkohë, edhe kameramani i AA-së, Vedat Abdul, u mbajt peng në një dhomë të Kuvendit dhe u lirua pas gjashtë orësh. Ai theksoi se persona të armatosur i kishin mbyllur në një dhomë dhe u ishin kërcënuar me vdekje në rast se do të tentonin të dilnin. Abdul tregoi se më vonë është hipur në një automjet nga forcat e sigurisë, kurse më pas është liruar.
Reagimet ndërkombëtare
Ndaj incidenteve në Maqedoni reaguan OKB, NATO, BE, si dhe shtetet fqinje si Kosova dhe Serbia.
Në lidhje me zhvillimet, OKB-ja e cilësoi si të papranueshme dhunën ndaj institucioneve demokratike dhe përfaqësuesit e zgjedhur të popullit.
Zëdhënësi i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Stephane Dujarric, përmes një deklarate me shkrim, tha se janë dukje ndjekur me një shqetësim shumë të madh ngjarjet që po ndodhin në Parlamentin e Maqedonisë.
Nga ana tjetër, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, theksoi se është i tronditur nga sulmet në Kuvend, duke shtuar se "Të gjitha partitë duhet të respektojnë proceset demokratikë dhe të përdorin dialogun dhe jo dhunën".
Përfaqësuesja e Lartë e BE-së për Marrëdhënie të Jashtme dhe Siguri, Federica Mogherini, dhe Komisioneri Evropian për Zgjerim, Johannes Hahn, përmes një deklarate të përbashkët theksuan se "Aktet e dhunës në Kuvend janë absolutisht të papranueshme", duke bërë thirrje për maturi.
Ministria e Jashtme e Kosovës përmes një deklarate po ashtu theksoi se kanë ndjekur nga afër zhvillimet dhe se sulmet ndaj përfaqësuesve të zgjedhur janë të papranueshme.
Në ndërkohë, me rastin e incidenteve në Kuvendin e Maqedonisë, kryeministri serb Aleksandar Vuçiç, thirri në mbledhje emergjente Zyrën për Koordinim të Shërbimit të Sigurisë. Në një deklaratë për agjencinë e lajmeve Tanjug, Vuçiç theksoi se nuk bëhet fjalë vetëm për problem të Maqedonisë, por për të gjithë qytetarët që jetojnë në këto hapësira.
Presidenti Ivanov thirri liderët në takim
Pas ndodhive të mbrëmshme, presidenti i Maqedonisë Ivanov mbajti konferencë për media, ku i ftoi liderët e partive politike në mbledhje.
Duke i bërë thirrje qytetarëve në qetësi, Ivanov tha: Ju "ftoj të jeni të qetë, të mos bini pre e provokimeve të ndryshme, lajmeve të rrejshme dhe manipulimeve. Ftoj në qetësim të tensioneve dhe në jodhunë. Ftoj për sjellje të arsyeshme dhe të përgjegjshme".
Ai në fjalimin e tij tha se deputetët janë më përgjegjësit për kthimin e gjendjes në pajtim me Kushtetutën, duke shtuar se "Askush nuk mund të zgjidhë problemet tona nga jashtë, nëse nuk i zgjidhim vetë".
